Kết thúc một kỷ nguyên, hay chỉ là tai nạn trên đường?
Chuyện gì đang diễn ra vậy?
FC Barcelona đã luôn được xem là đội bóng xuất sắc nhất thế giới, là lựa chọn hàng đầu của nhà cái cho ngôi vô địch Champions League suốt 5 mùa bóng gần đây. Vậy màn trình diễn nghèo nàn đêm qua là thế nào? Cớ sao họ lại rời Munich bẽ bàng đến thế? Cái quái quỷ gì đang diễn ra vậy?
Vận đen
Không thể đánh giá thấp những ảnh hưởng của yếu tố xui rủi lên đội bóng mùa này. Cú sốc đến từ căn bệnh ung thư của Eric Abidal vẫn còn đó nặng nề nơi các cầu thủ. Những sự kiện kiểu bi kịch như vậy thường sẽ tạo động lực lớn cho cả đội cùng phấn đấu vì mục tiêu chung, cũng như thắt chặt sợi dây tình bạn, nhưng cũng đồng thời làm giảm sự tập trung và gây những hiệu ứng tâm lý không có lợi cho những bước chạy trên sân cỏ. Đó là chưa bàn đến việc sự có mặt của Abidal nơi hàng thủ gần như là không thể thiếu. Anh luôn điềm tĩnh, chắc chắn trong phòng ngự, và là một hiểm họa trên không thực sự khi tấn công, điều mà chúng ta vẫn luôn nhọc công tìm kiếm trong mùa bóng này. Thử tưởng tượng có bao nhiêu bàn thua ngớ ngẩn chúng ta đã có thể tránh được nếu có Abidal nơi pháo đài phòng thủ?
Đội trưởng Carles Puyol cũng gần như phải ngồi dự bị hoặc tệ hơn là phải xem bóng từ nơi dưỡng thương trong suốt mùa giải. Người hâm mộ đội bóng đỏ lam có lẽ nhớ lắm cái ý chí sắt đá cùng sự nhiệt tình lăn xả mà người thủ lĩnh tinh thần đem đến cho đồng đội mỗi khi anh có mặt trên sân. Cứ nhìn vào cách Gerard Pique lúng búng như một cầu thủ trẻ, phạm hết sai lầm này đến sai lầm khác, kiểu gần như bị lạc đường khi không có người đội trưởng chỉ lối, là đủ hiểu tầm quan trọng của người cận vệ già đối với đội bóng này. Tuy nhiên, cũng khó có thể phủ nhận Puyol giờ đây đã ở bên kia sườn dốc của sự nghiệp, thế nên cũng khó trách khi sự có mặt của anh trên sân cỏ đã giảm đi phần nhiều ý nghĩa chuyên môn. Sẽ là cực kỳ khó khăn cho Barcelona nếu muốn tìm một người thay thế anh trong tương lai sắp tới.
Việc HLV trưởng Tito Vilanova tái phát căn bệnh ung thư quái ác cũng là một đòn giáng khác nặng nề không kém. Màn trình diễn thăng hoa đầu mùa giải dưới sự dẫn dắt của vị thuyền trưởng mới đã khiến người hâm mộ nguôi đi nhiều phần nỗi nhớ Pep. Đến mức mà sau Giáng sinh, khi nghe tin Tito phải rời đi hai tháng để chữa bệnh, để lại một cỗ máy tàn phá thiếu người lái, người ta vẫn một mực tin tưởng vào một đội hình “bất khả chiến bại”. Để rồi đoàn quân Blaugrana không người dẫn đường để lộ rõ những bước chạy mệt mỏi, vô phương hướng, hay nói trắng ra, cả thái độ tự mãn. Nhiều cầu thủ đã bắt đầu tỏ ra lo ngại cho các đồng đội của mình khi nhận ra họ dường như đang để tâm vào đời sống cá nhân nhiều hơn là bóng đá. Những thất bại cay đắng liên tiếp trước AC Milan rồi Real Madrid bắt đầu hé lộ những dấu hiệu một cuộc lật đổ “sự thống trị của nhà vua”. Và những vết rạn nứt bắt đầu hiện rõ.
Những giải pháp thất bại
Bất kỳ đội bóng nào gặp phải những ca chấn thương giáng vào những cầu thủ ở đẳng cấp của Messi, Puyol, Mascherano, và Adriano ở giai đoạn then chốt này của mùa giải cũng sẽ gần như rơi vào cảnh “túng quẫn”. Nhưng chính sự thất bại trong việc đưa ra những giải pháp kịp thời ngay khi chớm xuất hiện những dấu hiệu cảnh báo mới đồng nghĩa với một sự sụp đổ tức thì. Cũng tương tự như cuộc khủng hoảng kinh tế ở Tây Ban Nha mới rồi, việc không thể thực hiện những biện pháp thay đổi sớm đã khiến uy tín của các nhà cầm quyền giảm sút đột ngột và nghiêm trọng hơn nhiều lần.
Nói về khủng hoảng hàng thủ ở Barca thì lại chẳng phải điều gì mới mẻ. Puyol đã quá lớn tuổi và rất dễ dính chấn thương. Pique có thể làm được những điều tuyệt vời nhưng gần đây lại tỏ ra thiếu ổn định và hay mắc sai lầm. Abidal, người thường được dùng như tấm khiên che chắn nơi hàng thủ, lại bị căn bệnh ung thư đẩy ra xa sân cỏ đã hơn một mùa bóng. Javier Mascherano sở hữu một trái tim sư tử với những cú tắc bóng lăn xả và chính xác, nhưng điều đó vẫn không đủ để che lấp sự thật anh là một tiền vệ. Marc Bartra có thể sẽ vươn xa trong tương lai, nhưng hiện tại, ở độ tuổi 22, anh có rất ít kinh nghiệm chinh chiến cùng đội một và dường như còn quá “hiền” để có thể trở thành một chỗ dựa an toàn nơi hàng phòng ngự. Nếu nhìn vào những trung vệ trẻ tuổi nhưng chơi chắc chắn và đầy tự tin như Marquinhos ở Roma hay Raphael Varane tại Madrid, thì độ tuổi khó có thể trở thành lý do tốt để bào chữa cho màn trình diễn nghèo nàn của Bartra. Lỗ hổng phòng ngự càng bị khoét sâu hơn bởi chiều cao của Alves và Jordi Alba. Về cơ bản, chúng ta không có chút sức mạnh không chiến nào, và đó là phần lớn nguyên nhân vì sao khung thành của chúng ta bị trừng phạt hết lần này đến lần khác. Thiago Silva từng lọt vào tầm ngắm của ban lãnh đạo mùa trước, nhưng cuối cùng chúng ta lại để tuột khỏi tay bản hợp đồng then chốt này, và khả năng sẽ không bao giờ có được nó lần nữa.
Sự xuất sắc của Messi đã chống đỡ cho những rạn vỡ nơi con thuyền Blaugrana bởi hai nguyên nhân, không chỉ do sự rách rưới của hàng thủ mà còn vì sự khan hiếm bàn thắng đến từ hàng công. Số pha lập công của hàng loạt chân sút từ Pedro, Alexis Sanchez đến David Villa đếm đi đếm lại cũng khó lòng vượt qua hai con số. Đã trở nên quá quen thuộc rồi cái hình ảnh các chân sút của chúng ta ôm bóng đưa lòng vòng ở cánh rồi cuối cùng trả lại về phía sau. Sức mạnh tàn phá ngày nào đâu rồi? Ý chí chiến thắng và quyết tâm ghi bàn hừng hực đâu rồi? Ngoảnh lại nhìn về những ngày chúng ta còn sở hữu bộ ba sát thủ Henry, Messi và Eto’o trên hàng công, mới đau xót nhận ra chúng ta đã tuột dốc đến như thế nào. Messi đã một mình tát nước ra khỏi con thuyền đỏ lam trong nhiều mùa bóng, nhưng có lẽ vẫn khó cứu được nó thật sự chìm vào một tương lai có lẽ cũng gần thôi.
Bi kịch chuyển nhượng
Cáceres, Hleb, Chygrynsky, Henrique, and Keirrison đều không phải “gà nhà”, nhưng ban lãnh đạo FC Barcelona đã từng định giá họ ở mức hàng triệu euro. Nhưng từ khi cương vị chủ tịch mới được bổ nhiệm, những vụ chuyển nhượng sau đó dường như đều không đáp ứng được kỳ vọng, gồm Ibrahim Afellay, Alexis Sanchez, và Alex Song. Cũng cần chú ý thêm là Cesc Fabregas và David Villa cũng chưa cho người hâm mộ thấy được cái đẳng cấp mà họ vẫn thường được ca tụng trước khi mang trên mình màu áo lam đỏ. Đấy là chưa kể đến thảm họa chuyển nhượng khi ta gán Eto’o cùng 45 triệu euro có lẻ cho Inter để rước về Zlatan Ibrahimovic, chỉ để cầu thủ người Thụy Điển ra đi ngay mùa sau với giá bèo 25 triệu bảng đến AC Milan. Đây có lẽ là một trong những vụ chuyển nhượng kinh khủng nhất trong lịch sử bóng đá. Eto’o ra đi để đưa Inter lên đỉnh cao Champions League ngay mùa sau đó. Ibrahimovic tiếp tục trở thành cây săn bàn hàng đầu tại mọi đội bóng anh chơi. Bàn về những tài năng mà CLB đã đẩy đi dưới thời Guardiola thì có thể kể đến hàng loạt: Eto’o, Yaya Toure, Henry, Ibrahimovic. Những cầu thủ cao to, cá tính mạnh và khát khao chinh phục lớn dường như không có chỗ ở đội bóng này. Chỉ những chàng trai nhu mì mới là những người được chọn để bước tiếp con đường được vạch sẵn. Trong khi Pep thừa hưởng cả một gia tài nhân sự từ Rijkaard, thì Tito dường như nhận phải một đội hình suy yếu và thiếu màu bởi những chiến lược mua bán sai lầm từ vị HLV tiền nhiệm.
Những nỗi ám ảnh
Barcelona có ba nỗi ám ảnh thường trực: thời lượng kiểm soát bóng, đội hình 4-3-3, và sự phát triển tài năng từ lò đào tạo trẻ quê nhà. Những điều này dường như đang chuyển từ những cơ sở vững chắc cho triết lý của câu lạc bộ thành một nỗi ám ảnh khó dứt.
Việc luôn áp đảo đối phương về thời lượng kiểm soát bóng rõ ràng là điều tốt. Tuy nhiên, đến cái mức độ mà trái bóng chỉ được chuyển qua chuyển lại giữa hai cánh và đưa về nhiều hơn là đưa lên, thì chúng ta cần phải xem xét lại. Khi các chàng trai Azulgrana chơi bóng một chạm với tốc độ ánh sáng và độ chính xác như trong phòng phẫu thuật, như kiểu màn trình diễn trước AC Milan trận lượt về vừa rồi, thì họ là không thể ngăn cản, và ấy là một vinh dự cho những ai được chứng kiến. Nhưng trong hầu hết các trận cầu khác, các cầu thủ dường như bị đeo bám bởi nỗi lo mất bóng, và vì thế họ thường chọn giải pháp an toàn, thà giữ trái bóng quý giá cho chắc còn hơn liều mạng xông lên để rồi mất bóng. Thử đếm xem bao nhiêu lần rồi những cầu thủ chạy cánh như Alba, Sanchez, Pedro và Alves trả bóng về để giữ quyền kiểm soát thay vì cố qua người hậu vệ đối phương, mạnh dạn tiếp cận vòng cấm địa hay xông vào nơi có thể ghi bàn. Việc thiếu những chân sút có thể trực tiếp cụ thể hóa cơ hội thành bàn thắng cũng là cả vấn đề. Để có được bàn thắng, cầu thủ cần phải tự cam kết bản thân với những bước chạy, với những pha kiến tạo, hay với thứ gì đó hơn là niềm tin mù quáng vào việc giữ trái bóng trong chân.
Đội hình 4-3-3 đã chứng tỏ được hiệu quả từ khi nó ra đời ở CLB dưới thời Johan Cruyff. Nó giúp đôi bóng gặt hái nhiều thành công và mê hoặc cả thế giới với lối đá tấn công quyến rũ. Tuy vậy nó khiến cho hàng thủ trở nên mong manh hơn, và cũng dễ đoán hơn. Bởi thế nó khiến chúng ta chịu không ít thất bại bởi những đối thủ được đánh giá là dưới cơ, và một đội bóng ở đẳng cấp này nên có phương án B khi mọi thứ diễn ra không như ý muốn.
Những tài năng “cây nhà lá vườn” là điều rất đáng tự hào, và là một phần lớn làm nên thành công và thương hiệu của đội bóng. Không có câu lạc bộ nào khác trên thế giới đầu tư nhiều tiền của, công sức cho lò đào tạo trẻ, và sản sinh ra nhiều viên ngọc quý cho môn thể thao vua này đến như vậy. Tuy nhiên, khi một số vị trí chưa kịp tìm được người thay thế xứng đáng trong những lứa trẻ mới ra lò, chúng ta buộc phải mua. Rất có thể La Masia tương lai sẽ lại được chứng kiến một thế hệ vàng mới ra đời như thời Messi, Xavi, Iniesta và Puyol. Nhưng hiện giờ, chúng ta không có cách nào khác ngoài bỏ tiền ra để lấp những chỗ trống ấy.
Kết luận
Dù gì chăng nữa, mùa bóng này cũng không phải là một mùa bóng quá tệ hại đối với thầy trò Tito, bởi ít nhất chúng ta cũng sắp được rinh vương miện Liga về phòng truyền thống. Danh hiệu này cũng đáng tự hào chẳng kém chiếc cúp bạc Champions League là bao, bởi nó đòi hỏi sự ổn định trong suốt một mùa giải. Tương lai trước mắt chúng ta vẫn còn rất tươi sáng, và tôi dự đoán với những cầu thủ cỡ Pique, Messi, Iniesta, Tello, Fabregas, Thiago và Deulofeu trong đội hình, chúng ta sẽ vẫn là một ông lớn của bóng đá châu Âu ít nhất là trong những năm còn lại của thập kỷ, đương nhiên với điều kiện đội bóng phải sẵn sàng thay đổi mình sao cho hợp lý. Mọi thứ đều có thể, nhất là khi chúng ta luôn có một vị thánh bóng đá bên mình. May mắn làm sao, anh ấy đã cam kết gắn bó tương lai của bản thân với đội bóng trong nhiều năm nữa trước khi trở về với quê hương Nam Mỹ xa xôi. Là một cổ động viên, tôi chắc chắn rằng chúng tôi cũng có cùng một cam kết như vậy, và chúng ta sẽ còn được tận hưởng nhiều hơn nữa những thành công trong tương lai. Chắc chắn!
Theo: totalbarca.com
