5 tháng khai sáng Barca của Edgar Davids
THEO Bóng đá cuộc sống 07-08-2018 16:36:18
Edgar Davids chỉ thi đấu trong màu áo Barcelona đúng 5 tháng dưới dạng cho mượn hồi đầu năm 2004. Tuy nhiên, 5 tháng này lại là thời gian vô cùng quý báu với đội chủ sân Camp Nou. Cách chơi bóng của Davids đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến mọi tiền vệ Barcelona, qua đó gây dựng lên bộ khung hùng mạnh như ngày nay.
Barcelona là một đội bóng Tây Ban Nha, nhưng những thành công của họ lại mang đậm dấu ấn của người Hà Lan. Đầu tiên là sự xuất hiện, rồi trở thành biểu tượng vĩnh cửu của Thánh Johan Cruyff. Triết lý bóng đá của Cruyff đã trở thành chân lý bất di bất dịch tại Barcelona, mang hơi thở Catalonia từ nhà cách mạng chiến thuật của bóng đá Hà Lan.
"Hãy trân trọng trái bóng, coi bóng như bạn" là điều Cruyff dạy bảo các cầu thủ của ông. Câu này được các đời cầu thủ, HLV Barcelona truyền lại cho lớp trẻ. Chính câu nói đó làm nền tảng cho Pep Guardiola sau này, với một lối chơi tổng lực, kiểm soát bóng toàn diện bậc nhất thế giới.
Barca giai đoạn 2000-2003 trắng tay về danh hiệu dù có nhiều ngôi sao trên hàng công như Ronaldinho, Saviola hay Kluivert
Cruyff mang triết lý Hà Lan đến thay da đổi thịt Barcelona từ cuối thập niên 80 - đầu những năm 90. Sau khi ông ra đi, Van Gaal tới và tiếp tục mang lại thành công. Đến năm 2003, một người Hà Lan khác là Frank Rijkaard nhận lời dẫn dắt Barcelona. Đó là một thời kỳ đen tối trong lịch sử CLB, nhưng cũng bắt đầu mở ra một trang sử mới.
Barcelona đã thống trị bóng đá châu Âu trong giai đoạn 2006-2015 với 4 chức vô địch Champions League. Nhưng trước thời điểm đó là một quãng thời gian vô cùng đáng quên. Ronaldinho chưa trở thành nguồn cảm hứng chinh phục hàng loạt chức vô địch, Iniesta mới lên đội một và chưa thể hiện được nhiều, Xavi đã đá chính thường xuyên nhưng anh chưa vượt trội so với phần còn lại của La Liga.
Trong giai đoạn 2000-2003, trước khi Rijkaard làm HLV trưởng, Barcelona không có cơ hội chạm tay vào chức vô địch La Liga. Họ tụt lại phía sau Real Madrid và Valencia, cả về mặt thành tích lẫn thương mại. Chính sách "Dải ngân hà" của Real Madrid giúp họ chiêu binh mãi mã những ngôi sao hàng đầu thế giới như Zidane, Beckham và chính... Figo từ Barcelona.
Tháng 12/2003, Ronaldo béo trở thành nguồn cảm hứng giúp Real đánh bại Barca ngay trên sân Camp Nou. Sau 15 trận đầu tiên tại La Liga mùa giải đó, Barcelona chỉ thắng được 5 trận, ngụp lặn ở giữa bảng xếp hạng. Áp lực đè nặng lên vai tân HLV Rijkaard. Đội bóng đang gặp vấn đề gì, nhân sự hay lối chơi, và cần khắc phục như thế nào?
Barcelona ở thời điểm đó đã có Ronaldinho, Kluivert và Saviola trên hàng công. Đây đều là những chân sút xuất sắc, bên cạnh chuyên gia phân phối bóng Xavi cùng trung vệ thép Puyol. Nhưng vấn đề của Barcelona khi đó là đội hình của họ mất cân bằng nghiêm trọng. Cầu nối giữa hàng phòng ngự và tấn công là bộ đôi tiền vệ trung tâm Luis Enrique - Phillip Cocu. Đây đều là những cựu binh luống tuổi, không thể tranh chấp hiệu quả ở tuyến giữa.
Sau đó Barca đã đưa Edgar Davids về vào tháng 1/2004 và ngay lập tức thay da đổi thịt CLB bằng lối chơi máu lửa không ngại va chạm
Rijkaard nhận thấy ông không thể buộc những cầu thủ như Ronaldinho phải lùi sâu xuống tranh cướp bóng, vì như vậy sẽ làm giảm hiệu quả tấn công. Xavi cũng là mẫu cầu thủ điều phối bóng, chứ không giỏi tranh chấp tay đôi. Vậy cầu thủ nào phù hợp với điều đó? Rijkaard nhanh chóng có câu trả lời từ một người đồng hương: Edgar Davids.
Davids có biệt danh "chó ngao" vì khả năng di chuyển không biết mệt mỏi khắp mặt sân, luôn sẵn sàng lao vào những điểm nóng nhất. Davids khi ấy đã chơi 6 mùa giải thành công tại Juventus, nhưng mùa hè 2003 là thời điểm "Bà đầm già" chiêu mộ thành công Stephen Appiah, một chuyên gia đánh chặn trẻ hơn, khỏe hơn Davids. Ở tuổi 30, anh buộc phải tìm một bến đỗ mới, thay vì thường xuyên phải ngồi trên ghế dự bị, chẳng khác nào chó bị nhốt trong cũi.
Cơ hội đến với Davids khi Rijkaard ngỏ lời muốn mượn anh trong nửa cuối mùa giải. Davids đến Barcelona với phong cách chẳng giống ai: Đầu tóc bù xù, đeo kính lòe loẹt, khác hẳn những cậu học trò ngoan như Xavi hay Iniesta. Ngày 17/1/2004, Davids chơi trận đầu tiên cho Barcelona gặp Atletico Madrid. Trận đấu đó kết thúc với tỷ số hòa 1-1 không ấn tượng, nhưng là thời điểm tài năng của Davids dần ảnh hưởng đến Barcelona.
Được thi đấu thường xuyên, "Chó ngao" Davids như được sổ lồng. Anh càn quét khắp khu vực trung lộ, trở thành lá chắn đáng tin cậy bao bọc hàng hậu vệ Barcelona. Đội bóng vốn tự hào vì đá đẹp, ít phạm lỗi, còn Davids chẳng bao giờ để ý đến điều đó. Anh sẵn sàng phạm lỗi với đối phương, thậm chí phải nhận thẻ vàng để ngăn phản công. Hiệu ứng Davids từ đó dần nhân rộng ra toàn đội bóng.
Kết quả thi đấu của Barcelona ngày một tốt dần lên. Họ thắng Sevilla trên sân khách với kết quả tối thiểu, mở đầu chuỗi 9 trận thắng liên tiếp, đưa đội bóng nhảy lên đứng thứ ba tại La Liga. Hiệu quả thể hiện ngay ở những con số: Ở giai đoạn lượt đi trước khi Davids tới, Barcelona "công làm thủ phá" khi ghi 26 bàn, thủng 25 bàn. Đến lượt về, họ ghi tới 37 bàn nhưng chỉ thủng lưới 14 bàn.
Với sự càn quét của Davids ở giữa sân, Barca thăng hoa nơi tuyến đầu và chắc chắn nơi hàng thủ để cán đích ở vị trí Á quân
Cầu thủ như Davids không chỉ hỗ trợ phòng ngự, cắt đứt mọi đường lên bóng của đối phương. Khi chơi bên cạnh anh, Xavi được giải phóng khỏi nhiệm vụ đánh chặn, tập trung nhiều hơn vào công việc điều phối bóng. Trên hàng công, Ronaldinho và Saviola càng có điều kiện thỏa sức bắn phá khung thành đối phương. Davids cướp bóng, chuyền cho Xavi để anh đẩy lên cho hàng tiền đạo. Công thức đơn giản mà hiệu quả đó giúp Barcelona thành công nhanh chóng.
Vai trò của Davids càng rực rỡ khi Barcelona đối đầu Real Madrid. Nhiệm vụ của Davids là khóa chặt Zidane, ngòi nổ tấn công của đối phương. Real Madrid khi đó vừa mới bán Makelele, và họ không còn cầu thủ nào đánh chặn đủ sức cạnh tranh với Davids cả. Kết thúc mùa giải năm đó, Barcelona giành ngôi Á quân, xếp trên cả Real và chỉ chịu thua Valencia.
Davids cũng không ở lại Barcelona được lâu. Hè 2004, anh chuyển sang khoác áo Inter Milan, rồi sau đó là chuỗi thời gian phiêu bạt sang Tottenham, trở lại Ajax, rồi lại đến Anh chơi bóng. Nhưng giá trị cống hiến của anh cho Barcelona không chỉ dừng lại ở 14 trận thắng giai đoạn lượt về, hay chuỗi 15 trận bất bại.
Nhờ có Davids, Rijkaard đã nhận ra mảnh ghép còn thiếu trong sơ đồ chiến thuật của ông: Rijkaard đã sử dụng Davids, một tiền vệ di chuyển rộng, chơi cậy sức, không ngại phạm lỗi để dập tắt những đợt tấn công của đối phương. Cruyff từng nói giá trị của một cầu thủ không phải ở 5 phút anh ta giữ bóng trong trận đấu, mà phụ thuộc vào 85 phút còn lại di chuyển thế nào, hỗ trợ đồng đội ra sao. Davids có phẩm chất của 85 phút đó.
Sau khi Davids rời đi, Barca đã có chiến lược mới, trọng dụng các tiền vệ có lối chơi mạnh mẽ như (trái sang) Thiago Motta, Edmilson hay Mark van Bommel
Sức càn lướt từ những cầu thủ như Davids hoàn toàn phù hợp trong vai trò giúp hàng tiền vệ Barcelona cân bằng. Xavi, Iniesta, Deco chơi rất kỹ thuật, hoa mỹ, nhưng họ cần một mẫu tiền vệ như Davids để giải phóng nhiệm vụ phòng ngự. Davids ra đi, những cầu thủ có lối chơi mạnh mẽ giống anh ở hàng tiền vệ lập tức được Rijkaard trọng dụng: Thiago Motta, Edmilson, Mark van Bommel. Họ đều là tiền vệ phòng ngự có lối chơi lấy thịt đè người.
Nhờ có họ, Barcelona trở lại thống trị La Liga, rồi vô địch Champions League dưới thời Rijkaard. Sau này Pep Guardiola có một phiên bản nâng cấp hơn một bậc: Sergio Busquets. 10 năm qua Busquets là tiền vệ đánh chặn của Barcelona, và không một ai có thể thay thế anh. Chính Davids là người khai sinh ra một thế hệ tiền vệ như thế.